Vroeger:
Als ik mijn moeder moet geloven was ik tot 2,5 een alleseter nou dat weet ik niet meer, in mijn herinnering was het avondeten vrijwel standaard een drama voor mij. Ik was namelijk als het om het avond eten ging een nogal moeilijke eten, vooral groente en aardappels konden rekenen op een weigering, en dan begon het “gevecht” mijn ouders werden boos omdat ik toch moest eten, ik werd verdrietig want mijn ouders waren boos maar dat maakte niet dat ik ging eten.
Ik had namelijk een goede reden om het niet te eten namelijk ik walgde van wat er op mijn bord lag en had angst om het in mijn mond te stoppen. Walging is geen overdrijving, ik kokhalsde vaak als ik het toch in mijn mond deed en had veel moeite om het weg te krijgen. De negatieve sensaties bij het eten van iets dat ik niet lustte waren zo hevig dat ik er angst voor kreeg. Ook bij nieuwe dingen was ik bang voor die sensaties.
Misschien kan ik het best uitleggen met een soort gedachte-experiment: haal voor je geest het vieste dat je bedenken kunt, beperk je niet tot eetbare dingen (want misschien walg je wel nooit van eten) echt iets waarbij je bijna kokhalst bij de gedachte alleen, en bedenk je dan dat iemand je dwingt dat op te eten. Dat ervoer ik heel vaak, bijna dagelijks.
Nu kan ik beschrijven wat er met mij gebeurde op z’n moment, toen kwam ik niet verder dan nee en lust ik niet. Ik denk echt dat mijn ouders niet wisten wat er in mij omging op dit punt anders waren ze begripvoller en kreeg ik niet het verwijt dat ik me aanstelde of er een drama van maakte. Mijn ouders probeerde alles maar de best werkende methode was me gewoon aan tafel laten zitten tot ik het minimale gegeten had (dat was vaak maar een paar happen). Ik zat er vaak ruim een uur misschien wel langer. (het voelde als een eeuwigheid)
Nu:
ik ben nu volwassen, helaas is mijn eetprobleem er niet beter op geworden, vroeger kreeg ik meer groente en fruit binnen doordat ze me dwongen het te eten, nu mag/moet ik zelf bepalen wat ik eet.
Ik vind het heel moeilijk om dingen te eten buiten wat ik zie als veilig, heb wat dingen leren eten maar die eet ik nog niet van harte en aan het meeste blijft de zelfde angst hangen.
Als het een tijdje goed met me gaat kan ik me er redelijk toe zetten om wat groente te eten maar als het emotioneel minder met me gaat val ik hierin weer keihard terug en vermijd ik weer veel. Hoe langer ik het moeilijke eten vermijd hoe moeilijker het wordt om me er toe te zetten om dat weer te eten. Bijvoorbeeld, als ik regelmatig een appel eet is het best goed te doen maar nu heb ik al een paar maand geen appel meer aangeraakt en is de weerstand om het toch te doen erg hoog. Het blijft een gevecht en dat maakt het best zwaar soms.
Uit eten, vooral met een gezelschap dat mij niet zo goed kent vermijd ik het liefs. Bij veel gerechten wordt er standaard een salade gedaan die ik laat staan, of er zit groente door het gerecht heen die ik er dan zorgvuldig uit haal. Ik kan dat namelijk niet eten in een situatie waarin ik al angstig ben door de sociale setting. Ik ben me er van bewust dat mensen dat raar vinden of misschien zelfs asociaal. Ik maak me voor de tijd altijd best druk of er wel iets is dat ik kan eten, zelfs dingen die op eerste oogopslag veilig lijken kunnen namelijk nog wel eens tegenvallen door de kruiden of saus.
Een tijdje geleden las ik over een eetstoornis waar ik me wel in kan vinden namelijk ARFID ( Avoidant/restrictive food intake disorder) of in het Nederlands De Vermijdende/restrictieve voedselinname stoornis. Het is een vrij nieuwe stoornis die voor het eerst beschreven staat in de DSM 5,(https://www.kenniscentrum-kjp.nl/Professionals/Stoornissen/Voedings-en-eetstoornissen/Voedingsstoornissen/Vermijdende-restrictieve-voedselinname-stoornis/Beschrijving-3#Criteria) dus toen ik kind was bestond het nog niet eens. Ik heb de diagnose niet en weet ook niet of ik die zou krijgen omdat ik niet zeker ben dat ik helemaal aan alle criteria voldoe. ik heb namelijk geen ondergewicht maar fors overgewicht (doordat de dingen die ik wel eet vaak veel vet en/of suikers bevat) en kom geen vitamine tekort. neem wel al jaren vitaminepillen omdat ik niet geloof dat ik via eten en drinken alleen genoeg binnen zou krijgen. Wel heb ik dus wat sociale problemen erdoor maar ook niet veel omdat ik niet veel meer vermijd dan door mijn sociale angst.
Toch vind ik wel fijn dat er een naam voor is ook al zou ik misschien er niet helemaal aan voldoen, het is toch een erkenning dat het kan dat je bang bent om bepaalde dingen te eten en dat ik me niet aanstel. ik hoop van harte dat dit delen voor wat meer begrip kan zorgen en misschien de schaamte bij mezelf ook wat wegneemt.
Madelon Wonink